Η πολυδιάσπαση στην αίρεση

Του Αρχιμ. Αυγουστίνου Γ. Μύρου, Δρος Θ.,

Ιεροκήρυκος Ι. Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης

Εάν η ενότητα αποτελεί κύριο γνώρισμα της Εκκλησίας του Χριστού, η διάσπαση και η διαίρεση είναι τα πρώτα και σημαντικότερα στοιχεία που μας κάνουν να διερωτώμαστε, εάν και κατά πόσον μια λεγόμενη εκκλησία έχει πραγματική σχέση με τη αληθινή Εκκλησία, το Σώμα του Θεανθρώπου Χριστού.

Εμείς γνωρίζουμε από την αποκάλυψη του Θεού, που με ακρίβεια φυλάγεται στις Άγιες Γραφές  και ερμηνεύεται από τους αγίους πατέρες της Εκκλησίας, ότι η μεν ενότητα είναι έργο του Χριστού, η δε διαίρεση έργο του διαβόλου. Ο Ιησούς Χριστός στην αρχιερατική του προσευχή, πριν από το πάθος αναφέρεται επίμονα στην ενότητα της Εκκλησίας, της οποίας πρότυπο είναι η ενότητα των Προσώπων της Αγίας Τριάδος. «Και εγώ την δόξαν ην δέδωκας μοι δέδωκα αυτοίς, ίνα ώσιν εν, καθώς ημείς εν εσμέν» (Ιω.17, 22). Ο ίδιος πάλι είχε προειδοποιήσει νωρίτερα τους μαθητές του ότι η διαίρεση στο σώμα της Εκκλησίας αποτελεί προτεραιότητα στο πρόγραμμα του Αντίχριστου. «Προσέχετε να μη σας πλανήση κανείς, διότι θα εμφανισθούν πολλοί που θα οικειοποιηθούν το όνομα μου και θα σας λέγουν. Εγώ είμαι ο Χριστός. Και θα πλανήσουν πολλούς» (Μτθ. 24, 5). Αυτοί που θα παρουσιάζονται ως Χριστοί θα είναι όργανα του Αντίχριστου. Το ότι ακόμη θα πλανήσουν πολλούς σημαίνει ότι θα τους αποκόψουν από το σώμα της Εκκλησίας και θα δημιουργήσουν σχίσματα και αιρέσεις.

Παρόμοια προειδοποίηση απευθύνει και ο Απόστολος Παύλος προς τους πρεσβύτερους της Εφέσου «και από σας τους ίσιους θα εμφανισθούν άνθρωποι, οι οποίοι θα υποστηρίζουν διδασκαλίες που διαστρέφουν την αλήθεια, για να αποσπούν τους πιστούς από την Εκκλησία και να τους κάνουν οπαδούς τους» (Πρξ. 20, 30).

Με βάση την αποκάλυψη αυτή του Θεού ο ίδιος ο Απόστολος προτρέπει τους Χριστιανούς της Ρώμης να προσέχουν αυτούς που ευθύνονται για τις διαιρέσεις και αντλούν τη δύναμη τους από το σατανά. «Σας παρακαλώ αδελφοί, να παρακολουθήτε σαν άγρυπνοι φρουροί εκείνους που δημιουργούν τις διαιρέσεις και τα σκάνδαλα και πολιτεύονται αντίθετα προς την αποστολική διδασκαλία, την οποία σεις εμάθατε…Ο Θεός δε, που δίνει την ειρήνη θα συντρίψη γρήγορα κάτω από τα πόδια σας τον αίτιο των διαιρέσεων και σκανδάλων σατανά» (Ρω 16, 17 & 20).

Οι αιρετικοί εμφανίζονται και αυτοί να είναι υπέρμαχοι της ενότητος. Όμως αρνούνται να ακολουθήσουν τον δρόμο που υπέδειξε ο Χριστός γι’ αυτήν∙ να διατηρήσουν, δηλαδή, την ιεραρχημένη δομή της Εκκλησίας με την γνήσια αποστολική διαδοχή και την ανόθευτη διδαχή του, όπως τα παρέλαβαν και τα παρέδωκαν οι άγιοι. Οι αιρετικοί κάθε παρατάξεως πιστεύουν πως αυτοί πρώτοι και μόνοι κατανοούν ορθά τις εντολές του Χριστού, που αποτελεί και τον πυρήνα της αιρέσεως, ενέχει η ίδια σπέρματα της διαιρέσεως.

Οι αιρετικοί αρνούνται την αυθεντία της Ιεράς Παραδόσεως και δημιουργούν μια νέα δική τους «παράδοση», αφού η πίστη τους είναι υποκειμενική. Στην πραγματικότητα, βέβαια, δεν υποστηρίζουν κάτι εντελώς δικό τους, αλλά αυτό που έντεχνα τους υποβάλλει ο Αντίχριστος. Παύουν να σκέφτονται καθοδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα και σκέπτονται εμπνεόμενοι από το πονηρό πνεύμα. Επηρεασμένοι ακόμη από τα πρότυπα του κόσμου, τα εντελώς ξένα προς την Παράδοση της Εκκλησίας, πείθονται ότι η Εκκλησία είναι απλώς ένα σύνολο ανθρώπων, που έχουν την ίδια πίστη. Επομένως η ενότητα της μπορεί να επιτευχθεί, εάν ενεργοποιηθούν σ’ αυτήν οι λεγόμενοι δημοκρατικοί θεσμοί εάν δηλαδή συμφωνήσουν μεταξύ τους τα μέλη της Εκκλησίας. Επειδή όμως το κάθε μέλος έχει τη δική του άποψη και ερμηνεία όταν δεν συμφωνεί με τους υπόλοιπους, χωρίζεται απ’ αυτούς και δημιουργεί μια δική του «εκκλησία». Όταν τα μέλη της νέας αυτής εκκλησίας πολλαπλασιασθούν και κάποια από αυτά διαφωνήσουν, κάνουν πάλι το ίδιο. Αυτή η τακτική συνεχίζεται ασταμάτητα, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την αμοιβάδα.

Κλασικό παράδειγμα πολυδιάσπασης στην αίρεση αποτελεί ο Προτεσταντισμός. Οι Προτεστάντες αντέδρασαν στην απολυταρχία του Παπισμού και απέρριψαν την Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας. Πίστεψαν ότι θα διατηρούσαν την ενότητα θέτοντας ως αρραγές θεμέλιο την Αγία Γραφή. Λησμόνησαν όμως ότι η ενότητα συνδέεται περισσότερο με την ερμηνεία της Αγίας Γραφής απ ’ότι με αυτή την ίδια τη Γραφή. Την ερμηνεία την άφησαν στην διάθεση του κάθε πιστού. Έτσι άνοιξαν το κουτί της Πανδώρας, έδωκαν την ευκαιρία στον κάθε προτεστάντη να δημιουργήσει μια δική του παράδοση και οδήγησαν τον Προτεσταντισμό στη χαοτική αναρχία.

Ο Προτεσταντισμός διαιρέθηκε από αυτή τη γέννηση του στα δύο, στη Λουθηρανική εκκλησία και στη Μεταρρυθμισμένη εκκλησία. Πολύ σύντομα σχηματίσθηκαν νέες αιρετικές ομάδες, οι οποίες είχαν τις δικές τους ξεχωριστές απόψεις για την αλήθεια, τη λατρεία και τη ζωή. Οκτώ χρόνια μόλις μετά το ξεκίνημα της αποκαλούμενης Μεταρρύθμισης οι διάφορες προτεσταντικές ομάδες είχαν διαιρεθεί σε περισσότερες από 280 Ομολογίες. Σήμερα υπάρχουν και δρουν αυτόνομα περισσότερες από 23.000 διαφορετικές προτεσταντικές «εκκλησίες» μόνον στην Αμερική.

Νομίζω πως δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο και εκφραστικότερο παράδειγμα, που να δείχνει το χάος, στο οποίο οδηγεί η απομάκρυνση από τις δoκιμασμένες θείες δομές, που μας κληροδότησε η Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας, και η αντικατάστασή τους με τις αιρετικές αυτοεφευρημένες αντιλήψεις.

Όπως σημειώνει σύγχρονος ορθόδοξος ερευνητής, είναι γεγονός ότι «οι ψεύτικες εκκλησίες στις αμέτρητες προτεσταντικές Ομολογίες υποδιαιρούνται σαν τις αμοιβάδες ξανά και ξανά χωρίς τέλος. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η μια, η αγία και αληθινή Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υπάρχει, όπως ακριβώς το γεγονός της αύξησης του ποσοστού των διαζυγίων δεν σημαίνει ότι ο γάμος δεν είναι πλέον ένα έγκυρο χριστιανικό μυστήριο».

Πηγή: Εφημέριος, Ιανουάριος 2011